Composteren

We hebben gesproken over 'het nieuwe tuinieren'; het bodemleven sparen en in stand houden door niet meer te spitten en te frezen. Bovendien geen gebruik maken van bestrijdingsmiddelen. Voor het gemak noemen we dit biologisch tuinieren.

 

Een belangrijk onderdeel van biologisch tuinieren is zelf compost maken. Het verzamelen en mengen van allerlei organisch afval in een compostbak geeft een fascinerend resultaat te zien.

De zelfgemaakte compost verbetert de gezondheid, groeikracht, opbrengst en smaak van de planten.

Compost is een natuurlijke meststof en bodemverbeteraar en net zo goed als stalmest.  De talloze micro-organismen zetten uiteindelijk de compost om in humus, dé verbeteraar van de structuur van de grond.

 

Je eigen afval recyclen en zo de afvalberg verkleinen levert niet alleen geld op maar ook prima compost, waarvan je altijd te weinig hebt. 

Compost maken is niet moeilijk, met een beetje basiskennis gaat het altijd goed. Zelfs een slecht mengsel levert uiteindelijk goede compost, alleen duurt het langer. Als vuistregel zou je kunnen hanteren dat het composteringsproces minimaal 4 maanden tot maximaal 1 tot 1,5 jaar duurt. 

 

De bedoeling van dit artikel is om een aanzet te geven om zelf te gaan composteren. Op internet zijn talloze filmpjes te vinden over 'composteren' of 'compost maken'. Een filmpje zegt meer dan 1000 woorden maar hieronder toch wat tips.

 

Tips voor het zelf compost maken:

  • Maak twee compostbakken of -vakken. U moet namelijk op een gegeven moment half verteerde resten overhevelen in de lege bak.  De meest verteerde resten komen bovenop te liggen en het laatste groen onderop.
  • Probeer zoveel mogelijk verschillende soorten groen te verzamelen. Elk soort bevat zijn eigen sporenelementen.
  • Knip met name snoeiafval zo klein mogelijk. Composteren is altijd een kwestie van tijd. Hoe fijner het groenafval, hoe vlugger en gemakkelijker het compostproces verloopt.
  • Een composthoop wordt opgebouwd in lagen. Dit is essentieel. Elke laag van 10 of 15 cm wordt afgedekt met zand/klei of oude compost en een dun laagje kalk. Het beste is een laagje paardenmest, dat broeit lekker en geeft hoge temperaturen in de compostbak. De vereniging probeert ieder jaar regelmatig (gratis) paardenmest aan te laten voeren. Een of twee kruiwagens is voldoende.
  • Tussen de verschillende lagen wordt strooikalk toegevoegd. Geen korrelkalk dus. Een zak van 25 kg strooikalk kost bij Joh. Vos € 5,60. Dit is voldoende voor 2 of 3 jaar. Verreweg de beste activator is verkalkte zeewier, echter duur en moeilijk te verkrijgen.
  • De meeste compost die wij zelf maken bevat veelal nog onkruidzaden; de temperatuur is onvoldoende hoog opgelopen om de zaden te steriliseren. 
  • Een composthoop moet ademen. Het beste is de zijkanten (gedeeltelijk) open te laten door pallets of stukken gaaswand te gebruiken. De bovenkant moet, als het kan, geïsoleerd worden met bv een pallet, dan kan de warmte niet zo makkelijk ontsnappen.
  • Plaats de compostbak in de half-schaduw.

 Waar kun je compost van maken?

Eerst en vooral tuinafval; het afgewaaide en overgebleven fruit, vers en oud blad, snoeiafval, gemaaid gras en onkruid, uitgebloeide bloemen en onkruid nog niet in zaad geschoten, groenteblad en -wortels. Maar ook het slijk uit je dakgoot (verrot blad) of de prut uit je vijver. En niet te vergeten; brandnetels.

 

Huishoudelijk afval:

Gebruik hier je gezonde verstand en trek geen ratten en/of muizen aan met voedselresten als olie, vet, kaaskorsten, vleesresten etc.

Overigens komen de ratten en muizen met name op de warmte van de composthoop af.

 

Overig afval:

(Natgemaakt) golfkarton is erg populair bij de regenwormen. 

 

Bladeren:

Grote hoeveelheden herfstblad breken zeer langzaam af. Het duurt 2 tot 3 jaar voordat het blad is omgezet in compost in zogenaamde bladcontainers. De naar bosaarde ruikende compost is de beste compost die er bestaat.

Een andere methode is de natgemaakte bladeren in een plastic zak te stoppen en hier gaatjes in te prikken. Ook dit proces duurt enkele jaren.

 

Lastig afval:

Aangetast afval (met phytophtora) van de nachtschades (tomaten en aardappels) alleen toevoegen als u hogere temperaturen (60 graden of hoger) kunt bereiken.  Anders afvoeren.

  • Tuinafval met doorns, afvoeren of verbranden.
  • Grasmaaisel is beter bruikbaar als mulchmateriaal.
  • Groenblijvend blad van kamerplanten verteert moeilijk.

Tot slot:

Zelfgemaakte compost is niet erg geschikt als zaaigrond, vanwege de onkruiden en het gebrek aan voedingsstoffen, maar wordt vooral gebruikt als mulchcompost, voor het verbeteren van de structuur van de grond. Aanbrengen en en lichtjes met een drietand mengen met de toplaag. 

 

Vergeet niet; de composthoop is de ideale plaats voor de pompoen of courgette.